ورق‌های فولادی یکی از پرکاربردترین محصولات در صنایع مختلف به‌‌شمار می‌روند و به دو دسته کلی ورق گرم و ورق سرد تقسیم می‌شوند.
انتخاب صحیح میان این دو نوع ورق، تأثیر مستقیمی بر کیفیت، دوام و صرفه‌جویی اقتصادی در پروژه‌های صنعتی و ساختمانی دارد.
هر یک از این ورق‌ها دارای ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای خاصی هستند که پیش از خرید باید به‌درستی مورد بررسی قرار گیرند.
در این مقاله به بررسی تفاوت‌های اساسی بین ورق گرم و سرد و نکات کلیدی در زمان خرید خواهیم پرداخت تا با داشتن اطلاعات بیشتر، بهترین محصولات را بخرید.
آشنایی با ورق گرم
اما ورق گرم چیست؟ ورق گرم یکی از محصولات پایه‌ای صنعت فولاد است که در فرایند نورد در دمای بالا شکل می‌گیرد.
در این شیوه تولید، فولاد تا دمای بسیار زیادی حرارت داده می‌شود و سپس تحت فشار، به شکل ورق در‌می‌آید.
به‌دلیل تماس با حرارت بالا و طی مراحل خنک‌سازی سریع، سطح ورق دچار ناصافی‌هایی مانند لکه یا زبری خواهد شد.
هرچند بخشی از این نواقص در پایان کار حذف می‌گردد، اما ظاهر نهایی ورق اغلب تیره و غیر براق و مات باقی می‌ماند. به همین علت در بازار این نوع ورق را با عنوان ورق سیاه نیز می‌شناسند.
آشنایی با انواع ورق گرم
ورق‌های گرم به‌طور کلی بر اساس ترکیب آلیاژی به‌کار رفته در تولید و همچنین فرایندهای پس از تولید، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.
هر یک از این دسته‌ها ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند و در صنایع گوناگون استفاده می‌شوند.
برای نمونه، ورق‌های گرم بر مبنای نوع آلیاژ به سه مدل اصلی ST33، ST37 و ST52 دسته‌بندی می‌شوند.
همچنین، این ورق‌ها می‌توانند با توجه به کاربردشان به دو گروه صنعتی و عمومی تقسیم نیز شوند که هر کدام برای استفاده‌های خاص طراحی شده‌اند.
آشنایی با ورق سرد
ورق سرد چیست؟ ورق سرد، یکی از انواع ورق‌های فولادی است که در طی پروسه نورد سرد تولید می‌شود.
در این روش، برخلاف نورد گرم که در دماهای بالا انجام می‌شود، ورق‌ها در دمای پایین‌تر و معمولی (دمای اتاق) تولید خواهند شد.
در فرآیند تولید ورق سرد، فولاد از میان غلتک‌های مخصوصی عبور داده شده تا ضخامت آن کاهش یابد.
پس از این مرحله، ورق‌ها وارد مراحل دیگری مانند برش‌کاری یا روغن‌کاری می‌شوند تا آماده استفاده در صنایع مختلف گردند.
انواع ورق سرد کدامند؟
برای تولید ورق سرد، مانند ورق گرم از آلیاژهای فلزی مختلفی استفاده می‌شود.
همچنین، با توجه به ویژگی‌های فنی، تقسیم‌بندی آن‌ها به سه دسته اصلی ST12، ST13 و ST14 صورت می‌گیرد.
فرآیندهای پس از نورد سرد به منظور تقویت مقاومت ورق‌ها و تطبیق آن‌ها با نیازهای خاص در صنایع مختلف انجام می‌شود.
این ورق‌ها می‌توانند شامل انواع مختلفی نظیر ورق‌های گالوانیزه، رنگی و روغنی باشند که هرکدام برای کاربردهای خاص طراحی شده‌اند.
بررسی 6 نکته کلیدی برای خرید ورق سرد وگرم
ورق‌های فولادی، چه به‌صورت نورد گرم تولید شده و چه به شکل نورد سرد، بسته به ویژگی‌ها، ابعاد و ضخامت‌های مختلفی که دارند، در صنایع گوناگون کاربردهای متفاوتی نیز خواهند داشت.
پیش از اقدام به خرید این محصولات، نخستین گام، بررسی نیاز دقیق پروژه است. به‌عبارتی، لازم است مشخص شود که کدام نوع ورق فولادی می‌تواند پاسخ‌گوی نیاز فنی و کاربردی موردنظر باشد.
در ادامه، به بررسی مهم‌ترین نکات قابل توجه در زمان خرید ورق‌های گرم و سرد خواهیم پرداخت.
1. شناسایی انواع ورق گرم و سرد
شناخت دقیق خصوصیات هر ورق، مانند مقاومت در برابر شرایط محیطی به‌ویژه رطوبت، نقشی اساسی در انتخاب محصول مناسب دارد.
بدون این اطلاعات، انتخاب شما ممکن است با نیاز واقعی پروژه مطابقت نداشته باشد و در نهایت منجر به صرف هزینه و زمان اضافی شود. آشنایی کامل با جزئیات فنی و کاربردی ورق‌های فولادی، کلید دستیابی به انتخابی محصولاتی موفق و کارا خواهد بود.
2. توجه به گرید و استاندارد محصولات فولادی
هر نوع ورق فولادی، مطابق با استاندارد مشخصی تولید می‌شود که این استانداردها شامل ویژگی‌هایی مانند ترکیب شیمیایی، مقاومت مکانیکی، ضخامت، ابعاد و نوع کاربرد آن هستند. مثلاً، ورق سردی که برای ساخت مصالح ساختمانی استفاده می‌شود، باید با یک استاندارد خاص مطابقت داشته باشد. اما اگر همین ورق قرار باشد در پروژه‌های کششی یا صنعتی دیگر به کار برود، لازم است طبق استاندارد متفاوتی تولید شده باشد. بنابراین آشنایی با این استانداردها کمک می‌کند تا ورق مناسب با نیاز پروژه‌تان را انتخاب کنید.
3. بررسی مشخصات ورق سرد و گرم
عرضه ورق‌های فولادی سرد وگرم به دو صورت کلی در بازار انجام می‌شود.
برخی بدون پوشش خاص هستند و برخی دیگر با لایه‌های محافظ پوشیده می‌شوند.
نوع بدون پوشش این ورق‌ها معمولاً در برابر رطوبت و عوامل خورنده دوام بالایی ندارند، به همین دلیل در بسیاری از موارد، برای افزایش طول عمر و مقاومت آن‌ها، از روش‌های مختلف پوشش‌دهی استفاده می‌شود.
در میان ورق‌های پوشش‌دار که از نوع سرد یا گرم هستند، می‌توان به این چهار نمونه پرکاربرد اشاره کرد:
- ورق‌هایی که با فرآیند اسیدشویی تمیز شده‌اند
- ورق‌های نورد سرد که به روغنی نیز معروف‌اند
- ورق‌های گالوانیزه با پوشش روی
- ورق‌های آلوزینک با ترکیبی از آلومینیوم و روی
این محصولات بسته به نوع پوشش، در صنایع مختلف برای مصارف خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
4. بررسی کیفیت مواد اولیه
در ترکیب ورق‌های فولادی چه از نوع گرم و چه سرد، عنصر اصلی را آهن و فولاد تشکیل می‌دهد.
این مواد معمولاً از طریق بازیافت ضایعات فلزی یا استخراج سنگ آهن تأمین می‌شوند.
البته برای بهبود ویژگی‌های فنی و مکانیکی این نوع ورق‌ها، عناصر دیگری مثل منگنز، مس، روی، فسفر، سیلیسیم و گوگرد نیز به میزان مشخصی به ترکیب اضافه می‌شوند.
نکته‌ای که هنگام خرید این محصولات باید مدنظر قرار گیرد، بررسی دقیق اطلاعات ثبت‌شده در شناسنامه محصول است.
در این شناسنامه‌ها، جزئیاتی در خصوص نوع و کیفیت مواد اولیه ذکر شده‌اند که می‌توانند نقش مهمی در انتخاب محصول مناسب داشته باشند.
پیشنهاد می‌شود پیش از خرید ورق‌های فولادی، نگاهی دقیق به مشخصات فنی محصول بیندازید تا از کیفیت و ترکیب مواد آن مطمئن شوید.
5. بررسی کارخانه تولید ورق
یکی از عوامل مهمی که روی کیفیت نهایی ورق‌های فولادی اثر می‌گذارد، شرکت یا کارخانه تولیدکننده آن است.
برخی از تولیدکنندگان داخلی با بهره‌گیری از تجهیزات به‌روز و فناوری‌های پیشرفته، توانسته‌اند محصولاتی منطبق با استانداردهای روز دنیا ارائه دهند که هم کیفیت بالا دارند و هم رضایت مشتریان را جلب می‌کنند.
به همین دلیل، توصیه می‌شود هنگام انتخاب و خرید ورق‌های گرم یا سرد، حتماً در مورد شرکت سازنده تحقیق کنید.
مراجعه به وب‌سایت رسمی کارخانه می‌تواند اطلاعات مفیدی درباره فرآیند تولید و کیفیت محصول در اختیار شما قرار دهد.
6. تست فنی ورق‌های سرد
این نکته بیشتر در مورد خرید ورق‌های سرد کاربرد دارد.
در فرایند نورد سرد، ورق‌ها با عبور از میان غلتک‌ها، نازک‌تر می‌شوند و در نهایت محصولی با ضخامت کمتر و سطحی صاف‌تر به دست می‌آید.
گاهی پیش می‌آید که مشتری بخواهد ورق سردی با مشخصات خاصی دریافت کند.
در این شرایط، کارخانه پس از تولید، موظف است آزمایش‌های مشخصی را روی ورق انجام دهد تا اطمینان لازم به خریدار داده شود.
یکی از این مراحل، رنگ‌آمیزی سطح ورق است تا مشتری بتواند کیفیت سطحی محصول را به‌درستی بررسی کرده و از یکنواخت بودن آن مطمئن شود.
خلاصه
در نهایت، انتخاب ورق‌های فولادی گرم یا سرد، نیازمند توجه به جزئیات مختلفی از جمله فرایند تولید، کیفیت، ویژگی‌های فنی هر نوع ورق و بسیاری از مواردی است که در این مطلب به آن پرداختیم.
با آگاهی از مشخصات فنی، تست‌های لازم و اطلاعات جدول استاندارد، می‌توان بهترین گزینه را برای کاربردهای مختلف انتخاب کرد.
توجه به این نکات نه‌تنها به شما در خرید محصول با کیفیت کمک می‌کند، بلکه می‌تواند در درازمدت به کاهش هزینه‌ها و افزایش عمر مفید محصولات فولادی نیز منجر شود.
پس همیشه قبل از خرید، اطلاعات موارد ذکر شده را با دقت بررسی کنید تا از انتخاب خود مطمئن شوید.